Chiến dịch “16 Ngày Hành Động Toàn Cầu về Nông Nghiệp Sinh Thái” là một chiến dịch toàn cầu, được tổ chức hàng năm từ ngày 1 đến ngày 16 tháng 10. Đây là chiến dịch do cộng đồng dẫn dắt và được khởi xướng bởi Mạng lưới Hành động về hóa chất trừ sâu khu vực Châu Á – Thái Bình Dương (PAN AP) nhằm huy động nông dân, phụ nữ, thanh niên, người dân bản địa, cộng đồng nông thôn và các nhóm xã hội cùng nhau thúc đẩy nông nghiệp sinh thái như một giải pháp thay thế công bằng, bền vững và lấy con người làm trung tâm. Chiến dịch được tổ chức đồng thời với các ngày lễ toàn cầu quan trọng, Ngày Thế giới chống đói và Ngày Quốc tế Phụ nữ Nông thôn. Chiến dịch này nhấn mạnh mối liên hệ giữa nông nghiệp sinh thái, sức khỏe cộng đồng, trao quyền cho phụ nữ và chủ quyền lương thực.
Hàng năm, các đối tác tại Châu Á, Châu Phi và Châu Mỹ Latinh tổ chức các buổi tập huấn, đối thoại chính sách, chương trình tại trường học, trao đổi giống cây, lễ hội ẩm thực và các hành động công cộng nhằm nâng cao nhận thức và tạo đà cho nông nghiệp sinh thái. Chiến dịch này nhấn mạnh tầm quan trọng của kiến thức, sự sáng tạo của nông dân và sự lãnh đạo của phụ nữ và thanh niên trong việc cải cách hệ thống lương thực.
Vào ngày 16 tháng 10, cả thế giới, dưới sự dẫn dắt của Tổ chức Lương Nông Liên Hợp Quốc (FAO), kỷ niệm Ngày Lương Thực Thế Giới. Tuy nhiên, đối với hàng triệu nhà sản xuất thực phẩm quy mô nhỏ, đặc biệt là ở các khu vực nông thôn của Nam Bán Cầu, ngày này không có nhiều điều để vui mừng. Đối với họ, ngày này nhấn mạnh sự trớ trêu của “Ngày Thế giới chống đói”, một thời điểm đối mặt với thực tế đau lòng về đói nghèo và sự loại trừ. Những cộng đồng này chịu trách nhiệm sản xuất một phần lớn thực phẩm cho thế giới, vẫn bị từ chối quyền tiếp cận tài nguyên, thị trường và quyền quyết định do hệ thống thực phẩm bị chi phối bởi các tập đoàn. Hệ thống này do hóa chất nông nghiệp, công nghệ di truyền và độc canh công nghiệp điều khiển, ưu tiên lợi nhuận hơn là con người và hành tinh. Nạn đói ngày nay không phải do thiếu lương thực, mà là do sự bất bình đẳng hệ thống và sự thiếu thốn gắn liền với mô hình khai thác này. Chiến dịch “16 Ngày hành động toàn cầu về nông nghiệp sinh thái” kêu gọi một cuộc cách mạng mạnh mẽ, một sự thay đổi phá vỡ quyền kiểm soát của các tập đoàn đối với thực phẩm, đất đai và tài nguyên, và thay vào đó là thúc đẩy chủ quyền lương thực, thực hiện cải cách ruộng đất thực sự và phát triển nông nghiệp sinh thái như một phương án công bằng, bền vững và tập trung vào sức khỏe có thể thực sự chấm dứt nạn đói.
Năm 2025, chiến dịch sẽ tập trung vào chương trình Bảo vệ Trẻ em (POC) khỏi hóa chất trừ sâu độc hại, với chủ đề: “Chung tay vì tương lai khỏe mạnh: Trao quyền cho phụ nữ nông thôn và bảo vệ trẻ em thông qua nông nghiệp sinh thái”, kết nối lời kêu gọi toàn cầu về việc đảm bảo các hệ thống thực phẩm an toàn và bền vững với vai trò quan trọng của phụ nữ nông trong việc xây dựng các giải pháp nông nghiệp sinh thái. Bằng cách tập trung vào sức khỏe của trẻ em, chiến dịch này nhấn mạnh sự cần thiết phải loại bỏ dần các loại hóa chất trừ sâu nguy hiểm và thay thế chúng bằng các thực hành nông nghiệp sinh thái phục hồi hệ sinh thái, khả năng phục hồi của cộng đồng và đảm bảo một tương lai không độc hại cho thế hệ tiếp theo.
Trẻ em là nhóm dễ bị tổn thương nhất đối với tác hại của hóa chất trừ sâu. Do kích thước cơ thể nhỏ hơn và sự phát triển nhanh chóng, trẻ em hít nhiều không khí, tiêu thụ nhiều thực phẩm và uống nhiều nước hơn so với người lớn trên mỗi đơn vị trọng lượng cơ thể, khiến chúng dễ bị ảnh hưởng bởi các tác nhân độc hại. Tiếp xúc với hóa chất trừ sâu trong thời thơ ấu có thể làm gián đoạn sự phát triển não bộ, gây tổn hại hệ thần kinh và cản trở sự phát triển thể chất và nhận thức. Các nghiên cứu khoa học đã liên kết việc tiếp xúc lâu dài với hóa chất trừ sâu với các bệnh ung thư trẻ em, tự kỷ, khuyết tật học tập, rối loạn nội tiết và giảm IQ.
Khoảng 108 triệu trẻ em tham gia vào nông nghiệp, và theo ILO, UNICEF, có tới 83,4 triệu lao động trẻ em (chiếm 61%) làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp, nhiều trong số đó tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với hóa chất trừ sâu độc hại tại các cánh đồng nơi trẻ em sống hoặc làm việc. Thống kê đáng báo động này nhấn mạnh sự cần thiết phải có sự thay đổi hệ thống trong cách sản xuất thực phẩm và cách bảo vệ trẻ em khỏi các hóa chất độc hại.
Điều quan trọng là chiến dịch này cũng tập trung vào vai trò của phụ nữ và trẻ em gái tại các vùng nông thôn, những người đóng vai trò chủ chốt trong sản xuất thực phẩm, bảo tồn đa dạng sinh học và chăm sóc cộng đồng. Mặc dù có vai trò trung tâm, phụ nữ và trẻ em gái nông thôn lại bị ảnh hưởng không tương xứng bởi tác động của hóa chất trừ sâu do sự phân chia lao động theo giới và việc hạn chế quyền tiếp cận dịch vụ y tế, giáo dục và quyền sở hữu đất đai. Nhiều người bị phơi nhiễm trực tiếp trong các công việc nông nghiệp hoặc gián tiếp khi thu thập nước, chế biến thực phẩm hoặc chăm sóc các thành viên trong gia đình bị ngộ độc hóa chất trừ sâu. Trẻ em gái làm việc trong nông nghiệp cũng phải đối mặt với cả việc tiếp xúc với hóa chất trừ sâu và những yếu tố tổn thương kép từ phân biệt giới tính và tuổi tác.
Nông nghiệp sinh thái mang lại những giải pháp thực tế thông qua các phương thức tái tạo giúp loại bỏ sự phụ thuộc vào hóa chất trừ sâu, phục hồi sức khỏe đất và nước, và củng cố đa dạng sinh học. Việc triển khai nông nghiệp sinh thái tại các hộ gia đình, trang trại và trường học không chỉ bảo vệ trẻ em khỏi sự tiếp xúc với chất độc mà còn trao quyền cho phụ nữ nông thôn, thường là những người chăm sóc chính và sản xuất thực phẩm, dẫn dắt sự thay đổi từ cộng đồng. Thông qua chiến dịch này, PANAP và các đối tác của mình mong muốn khơi dậy hành động, tác động đến các chính sách và xây dựng một phong trào rộng lớn hơn cho các hệ thống thực phẩm an toàn, bền vững và công bằng.
Mục tiêu và mục đích của chiến dịch
Mục tiêu tổng thể
Bảo vệ quyền của phụ nữ, sức khỏe trẻ em và môi trường bằng cách thúc đẩy các thực hành nông nghiệp sinh thái và giảm tiếp xúc với hóa chất trừ sâu, đồng thời làm nổi bật vai trò quan trọng của phụ nữ trong việc phát triển nông nghiệp sinh thái.
Mục đích
- Nâng cao nhận thức cho các thành viên trong cộng đồng, đặc biệt là phụ huynh, thanh niên, phụ nữ nông thôn và các lãnh đạo địa phương về các nguy cơ đối với sức khỏe mà hóa chất trừ sâu gây ra cho trẻ em và hệ sinh thái, từ đó yêu cầu một môi trường lành mạnh, không có hóa chất trừ sâu cho trẻ em.
- Trình diễn các giải pháp nông nghiệp sinh thái trong các cộng đồng nông thôn, có sự tham gia của phụ nữ, giảm sự phụ thuộc vào hóa chất trừ sâu độc hại.
- Vận động ảnh hưởng chính sách ở nhiều quốc gia để củng cố các quy định về việc sử dụng hóa chất trừ sâu và hỗ trợ, thúc đẩy nông nghiệp sinh thái, đặc biệt trong nông nghiệp.
Lời kêu gọi hành động
- Tạo/chia sẻ video ngắn của trẻ em và cộng đồng thể hiện lý do vì sao họ muốn một thế giới không có hóa chất trừ sâu (#PesticidesFreeWorld #AgroecologyNow) thông qua một thông điệp ngắn và tranh vẽ. Hãy sáng tạo! Video có thể được đăng tải lên các nền tảng mạng xã hội.
- Tổ chức các sự kiện (ví dụ: đi xe đạp, kể chuyện, làm vườn, chợ thực phẩm hữu cơ) có sự tham gia của trẻ em và thanh niên để nhấn mạnh nhu cầu của trẻ em về một môi trường lành mạnh, không có hóa chất trừ sâu và thúc đẩy nông nghiệp sinh thái.
- Thúc giục các nhà làm chính sách ủng hộ việc loại bỏ hóa chất trừ sâu nhóm có độc tính cao và thúc đẩy việc thay thế chúng bằng các giải pháp nông nghiệp sinh thái. Vận động sự ủng hộ thông qua các bản kiến nghị và khuyến khích các nhà làm chính sách phát triển và thông qua các chính sách mạnh mẽ để thúc đẩy nông nghiệp sinh thái.
16 Ngày Hành Động Toàn Cầu về Nông Nghiệp Sinh Thái và POC phù hợp với các mục tiêu bảo vệ môi trường và bảo vệ trẻ em toàn cầu và khu vực bằng cách kết hợp nông nghiệp sinh thái, sự tham gia cộng đồng và vận động chính sách trong một khung hành động mạnh mẽ kéo dài 16 ngày. Chiến dịch tận dụng mạng lưới khu vực của PANAP, các phong trào nông nghiệp sinh thái toàn cầu (IPAM), các nền tảng học tập tại trường (FLS), và các báo cáo giám sát hóa chất trừ sâu dựa vào cộng đồng (CPAM) để thúc đẩy sự thay đổi tại các cấp độ trang trại, trường học và chính sách, đảm bảo rằng sức khỏe trẻ em và sự đa dạng sinh học cùng phát triển.
Hãy tham gia với chúng tôi từ ngày 1–16 tháng 10 năm 2025, để bảo vệ trẻ em, phục hồi các hệ sinh thái, thúc đẩy các thực hành nông nghiệp sinh thái và yêu cầu một tương lai không có hóa chất trừ sâu.
Để biết thêm thông tin và tham gia chiến dịch, hãy truy cập tại link https://panap.net/2025/10/join-us-for-this-years-16-days-of-global-action-on-agroecology/
